مختصری بر تغذيه ورزشي مرتبط با سالهاي اول‌ ــ دوم ــ سوم متوسطه

دسته بندي : فنی و مهندسی » صنایع غذایی
 تغذيه ورزشي   مرتبط با سالهاي اول‌ ــ دوم ــ سوم متوسطه
 
 
 
مقدمه :‌
بي شك موجودات زنده براي ادامه حيات نياز مبرم به خوردن وآشاميدن دارند.
بدين لحاظ تغذيه ازبدو تولد تا پايان عمر با هر موجود زنده اي همراه بوده و جزء اساسي ترين نيازهاي او مي باشد . آب و غذا همواره به عنوان اصلي‌ترين دغدغه زندگي مطرح بوده است . رهنمودهاي دين مبين اسلام و سيره عملي زندگي پيامبر اكرم و ائمه هدي درمورد تغذيه مويد اين واقعيت است معذالك بايد به اين موضوع نگاه ويژه اي داشت و باب اطعمه و اشربه درمتون فقهي و آيات و روايات در اين زمينه تاكيدي براهميت آن مي باشد . امروزه تغذيه به عنوان مقوله اي علمي دربين ديگر علوم جايگاه ويژه اي يافته است . همراه با گسترش تربيت بدني و ورزش و اقبال عمومي جهت پرداختن به فعاليت‌هاي ورزشي به منظور تامين سلامت جسمي و رواني به ويژه دست‌يابي به سكوهاي قهرماني براهميت نقش تغذيه در اين فرآيند پيش ازپيش افزوده شده به ويژه از زماني كه ورزش پاي درعالم حرفه اي گذاشت . درنتيجه عدم اطلاع كافي ازنقش تغذيه درفعاليت هاي ورزشي نه تنها موجب مي‌شود نتايج مورد انتظار ازتمرين و فعاليت گرفته نشود بلكه ضرر و زيان فراواني را نيز متوجه ورزشكاران خواهد نمود.
به ياد مادرم
الهه جلايريان ــ بهار 84
فصل اول
 
آب : اولين ماده حياتي و ضروري خوراك موجودات زنده آب است .
آب بدن درسه محيط درون سلولي ، بيرون سلولي (ميان بافتي) و پلاسما (خون) راتشكيل مي‌دهد آب محيط مناسبي براي حلاليت ويتامين‌ها و املاح و انتقال آنهاست و پس از اكسيژن (ازنظر كارايي و حياتي) ضروري‌ترين ماده بدن مي‌باشد .
مردان حدود 60 درصد و زنان حدود 50 درصد و بچه‌ ها و نوزادان 75 تا80 درصد و افراد مسن 45 تا 50 درصد وزن بدنشان آب است درصورتيكه سه روز آب به بدن نرسد و يا بيشتر از 20 درصد وزن بدن به صورت آب ازدست برود مرگ حادث مي‌شود .
عمل آب دربدن :
- تشكيل دهنده بخش مهمي ازساختمان سلول‌ها
- واسطه خوبي براي فعل و انفعالات سلولي
_وسيله حمل و نقل موادغذايي ، يون‌ها و اكسيژن
_كمك به هضم غذا و انجام اعمال شيميايي گوارش
_حمل و دفع مواد زايد بدن ( دي اكسيد كربن و‌آمونياك )
_تنظيم كنترل حرارت بدن
_محافظت ازاندام هاي حياتي مانند مغز ، قلب ، چشم و...
_لغزندگي مفصلها و درنهايت مرطوب نگه داشتن سيستم تنفس
 آب مورد نياز بدن از منابع زير تامين مي‌شود :
1_ آشاميدني‌ها و غذاها
2_ سوختن موادآلي دربدن (هيدروژن حاصل ازآن با اكسيژن تنفسي تركيب مي‌شود و آب توليد مي كند.)
3_ ورود آب درشرايط مخصوص ازطريق پوست
روزانه مقداري آب به طرق مختلف ازبدن خارج مي‌كردد:
1_ ادرار
2_ مدفوع
3_ آبي كه بصورت بخار هنگام تنفس ازريه‌ها خارج مي‌گردد .
_ تعريق كه علاوه برزمان فعاليت روزانه حدود 400 تا 700 گرم آب ازسطح پوست خارج مي‌شود.
 احتياج ورزشكاران به آب
با توجه به ميزان اهميت آب دربدن و اينكه درفعاليت‌هاي ورزشي مقدار زيادي ازآب بدن دفع مي‌شود براي جلوگيري ازايجاد اختلال دراعمال بدن مصرف آب درهنگام فعاليت شايد ازغذا مهمتر باشد.
 درحالت عادي بدن به روزانه 6 تا 8 ليوان آب نياز دارد كه فعاليت‌هاي جسماني نوشيدن مقدار بيشتري ازمايعات را ضروري مي‌كند . هرچقدر زمان فعاليت ورزشي طولاني‌ترباشد مقدار آب دفع شده بيشتر خواهد بود.
اين كه هنگام فعاليت جسماني مقداري از آب مورد نياز بدن توسط آب حاصل ازسوخت و ساز مواد غذايي تامين مي‌شود اما اين مقدار كافي نخواهد بود و بايد كمبود آب از خارج بوسيله مايعات جبران گردد . اگر تعادل مايعات فوري بوجود نيايد تنظيم حرارت بدن به خطر مي‌افتد . بنابراين درتمرينات طولاني مدت لازم است دربين تمرين احتياجات مايعاتي بدن را رفع كرد. تمام تحقيقاتي كه دراين زمينه صورت گرفته ثابت مي‌كند كه بلافاصله بعد از تعادل مايعاتي بدن ورزشكار يا كساني كه كارجسماني سختي انجام مي‌دهند مقدار نيرو بالا مي‌رود و نوشيدن  مايعات هنگام فعاليت هاي استقامتي دربهبود استقامت مفيد است . 
 ازنوشيدني‌هاي مفيد براي ورزشكاران :
نظر به اينكه همراه با تعريق بدن مقداري از مواد معدني نظير سديم و پتاسيم را از دست مي‌دهد درنتيجه از نوشيدني‌هاي غني از مواد معدني بايد استفاده شود .
براي تعادل و كمبود آب بدن نوشيدن آب _ شربت آبليمو با عسل (درصورتيكه نه زياد شيرين و نه خيلي ترش باشد) و شيربا عسل يا مخلوطي ازشير و عصاره ميوه ها بسيارخوب و قابل تجويز است و نوشيدن چاي بعد از اتمام مسابقه يا تمرين مناسب است ولي ازنوشيدن نوشابه‌هاي سرد و گازدار بايد خودداري كرد.