تحقیق كبد و انواع هپاتیت و ارتباط آن با کبد

دسته بندي : علوم پزشکی » پزشکی
مقدمه
كبد شما بزرگترين عضو درون بدنتان مي باشد و از سوي ديگر پيچيده ترين آنها نيز هست. كبد نقش مهم و حياتي در تنظيم فعل و انفعالات دروني بدن دارد. اين اعمال براي حفظ حيات و انجام فعاليت هاي مناسب بدن ضروري است. وقتي غذايي خورده مي شود به همان صورت در بدن مصرف نشده و بعد از جذب و ورود به خون بايد از ميان كبد بگذرد و در اين ميان كبد در امر بسته بندي و ذخيره نمودن اين مواد نقش مهمي دارد.
ساختمان و محل كبد
كبد در داخل شكم، سمت راست و فوقاني آن در زير دنده ها قرار دارد. برخي از اعضاي حياتي بدن در اطراف كبد قرار دارند. در قسمت فوقاني كبد، ديافراگم، ريه ها و در پشت آن كليه راست و در زير آن روده كوچك و بزرگ قرار دارند. اندازه كبد در حدود يك توپ فوتبال و وزن آن حدود 5/1 تا 2 كيلوگرم (3 پوند) است. كبد به چهار قسمت (يا به اصطلاح لوب) تقسيم مي شود.
داخل كبد ميليون ها مجاري زير وجود دارند كه وظيفه آن انتقال صفراي ساخته شده در كبد مي باشد. به همين دليل به آنها «مجاري صفراوي داخل كبدي» گفته مي‌شود. اين مجاري كم كم به هم متصل شده و در نهايت به صورت دو مجرا به ضخامت 1 الي 2 ميلي متر از كبد خارج شده، محتويات خود را به داخل كيسه صفرا (كه در زير كبد قرار دارد) مي ريزند. خون رساني به كبد بسيار زياد است و به آن «جگر سياه» نيز گفته مي شود. تقريباً تمامي خوني كه از روده ها خارج مي شود، از طريق يك وريد (سياهرگ) موسوم به «وريد يا سياهرگ باب» به داخل كبد مي ريزد و از آنجا (پس از فعل و انفعالاتي كه بر روي محتويات خون به عمل مي آيد) به داخل سياهرگ اجوف تحتاني (سياهرگ زيرين) وارد شده و از طريق آن، به قلب مي رسد. سرخرگ و سياهرگ خون رساني كبد را انجام داده و مواد مغذي مورد نياز براي حفظ سلامتي كبد را تامين مي نمايند.
وظايف كبد
كبد مانند يك كارخانه بزرگ شيميايي (چند منظوره و با توليدات گوناگون) در تمام شبانه روز فعاليت مي نمايد و در تنظيم بسياري از امور داخلي بدن، سوخت و ساز مواد و سم زدايي آنها نقش مهمي را ايفاء مي نمايد.
ويروس هپاتيت
هپاتيت از نظر لغوي به معناي «التهاب و ورم كبد» مي باشد. مهم ترين عوامل ايجاد كننده آن ويروس ها هستند. ويروس ها موجودات بسيار ريزي هستند كه با چشم معمولي ديده نمي شوند و براي ديدن آنها نياز به تجهيزات پيشرفته اي از جمله ميكروسكوپ الكتروني است. ساختمان ويروس ها مجموعه اي از ماده وراثتي و پروتئين است. ويروس ها در خارج بدن زنده نمي مانند و در بدن انسان به طور سريع و در مدت چند ساعت تكثير مي يابند. تا كنون حداقل 6 نوع ويروس مسئول بروز انواع مختلف هپاتيت شناسايي شده اند كه نامگذاري آنها طبق حروف الفباي انگليسي صورت گرفته است. ويروس هپاتيت “آ” (A)، “بي” (B)، “سي” (C)، “دي” (D)، “اي” (E) و “جي” (G). هر كدام از اين ويروس ها به گروه جگداگانه اي تعلق داشته و بيماري كه ايجاد مي كنند ارتباطي با يكديگر ندارند.
به هر حال در دهه 1960 هپاتيت “B” و در سال 1973 ويروس هپاتيت “A” به درستي شناسايي شد و معماري ويروس سوم تا مدتها حل نشده بود تا اين كه در سال 1989 ويروس هپاتيت “C” نيز شناسايي شد.
هپاتيت “سي”
پس از كشف ويروس هپاتيت “آ” و “بي” در دهه 1970، محققين سالها بر روي علت بروز ساير انواع هپاتيت هاي ويروسي كه عامل بيماري آنها دو ويروس شناخته شده “بي” و “آ” نبودند، كار مي كردند. اولين مرتبه در سال 1989 آقاي
Michel Houghton و همكارانش با استفاده از روش هاي نوين بيولوژيك مولكولي با جداسازي ويروس هپاتيت “سي”، تحولي فوق العاده در علم بيماري هاي كبدي ايجاد نمودند.
يكي ديگر از انواع هپاتيت هاي شناخته شده، بيماري هپاتيت “سي” مي باشد. عامل ايجاد اين بيماري، ويروس هپاتيت “سي” است. اين بيماري به طور عمده از طريق خون منتقل مي شود. از آنجايي كه اين ويروس به راحتي توسط سيستم ايمني بدن ميزبان از بين نمي رود لذا ابتلا به ويروس هپاتيت “سي” موجب بروزعفونت ماندگار در بدن مي شود.
شيوع هپاتيت “سي”
ساليانه حدود 170 هزار مورد آلودگي جديد به اين ويروس شناسايي مي شود. 8 تا 10 هزار مورد مرگ و مير در سال ناشي از بيماري كبدي در اثر هپاتيت “سي” مي‌باشد. امروزه هپاتيت “سي” مهم ترين دليل جهت انجام پيوند كبد در آمريكا است. بيماري هپاتيت “سي” در اروپاي شرقي و آفريقا شايعتر از امريكا است. در مصر 15 تا 20 درصد مردان به هپاتيت “سي” مبتلا هستند. آمار دقيقي از ميزان ابتلا در كشور ما وجود ندارد. ولي تخمين زده مي شود كه حدود 200 تا 300 هزار نفر مبتلا در كشور داشته باشيم.
عامل بيماري
ويروس هپاتيت “سي” يك ويروس از گروه فلاويد و ويروس ها است. ويروس هپاتيت “سي” يك ويروس تك رشته اي پوشش دار بوده كه اندازه آن حدود 50 تا 60 نانومتر است. ويروس هپاتيت “سي” در سلول هاي كبدي تكثير و به آنها آسيب مي‌رساند. هپاتيت “سي” يك ويروس قابل انتقال از راه خون است. ويروس هپاتيت “سي” در سال 1989 شناسايي شده و در سال 1990 آزمايش خون جهت بررسي آنتي بادي ضد هپاتيت “سي” معرفي گرديد.
محققين اعتقاد دارند كه ويروس هپاتيت “سي” گونه هاي متعددي دارد و به دليل تنوع ژنتيكي، ويروس مي تواند از حفاظ سيستم ايمني ميزبان عبور كند و عفونتي مزمن را ايجاد نمايد. براساس مطالعات ژنتيكي، ويروس داراي 6 گونه و تعدادي زير گونه است.
تنوع جغرافيايي قابل ملاحظه اي در شيوع گونه هاي مختلف وجود دارد. علت تنوع گونه ها، ناشي از ميزان بالاي جهش در اين ويروس است. به دليل اين كه ايمني پايداري عليه عفونت هپاتيت “سي” ايجاد نمي شود، امكان ابتلاي مجدد وجود دارد.
راههاي انتقال
مهم ترين راههاي انتقال ويروس هپاتيت “سي” عبارتند از:
• انتقال از راه تزريق خون آلوده
• انتقال در بين معتادين به مواد مخدر تزريقي
• انتقال از طريق خالكوبي و...
• انتقال از راه تماس جنسي در خارج از چارچوب خانواده